Kategoria: Przepisy gry w szachy

Promocja

Promocja piona – sytuacja, w której pion dochodzi do pola przemiany (czyli do pola znajdującego się na ostatniej linii, dla białych linia nr 8, dla czarnych nr 1 ). W tym momencie pion musi przez gracza zostać zamieniony na jedną z czterech figur tego samego koloru (hetman, wieża, skoczek, goniec). Choć najczęściej pion promowany jest […]

Poprawiam

„Poprawiam” – sentencja wypowiadana przez szachistę podczas turnieju, uprzedzająca o zamiarze poprawienia niewłaściwie (nierówno) stojącej bierki na szachownicy. Słowa te mają na celu uniknięcie przymusu poruszenie się dotkniętą już bierką, który wynika z zasad przepisów gry szachowej, czyli tzw. zasady „Dotknięta idzie.” Przepisy gry jednoznacznie nakładają konieczność poruszenia się (lub bicia) dotkniętą bierką, zaś w […]

Poddanie

Poddanie (poddanie partii) – akt uznania się za pokonanego w szachach. Zawodnik poddaje się na ogół w beznadziejnej jego zdaniem pozycji. Dla gracza rozpoczynającego przygodę z szachami może to być sytuacja gdy został mu sam król, a przeciwnik posiada dwa hetmany. Dla doświadczonego arcymistrza, który gra z równorzędnych partnerem, momentem poddanie może być sytuacja, gdy […]

Pat

Pat – (wł. "patto" – "warunek") sytuacja, gdy zawodnik jest na posunięciu i nie może wykonać żadnego prawidłowego ruchu, a jednocześnie jego król nie jest szachowany (w przeciwieństwie do mata); jedno z możliwych, remisowych zakończeń partii szachów. Pat jest rzadko spotykany w partiach turniejowych silnych zawodników, choć czasami za pomocą kombinacji pojawia się w roli […]

Sekundant

Sekundant – to: 1) pomocnik zawodnika na czas rozgrywania meczu lub turnieju oraz przygotowań do niego. Sekundant w przeciwieństwie do trenera stanowi doraźną pomoc i nie zajmuje się całościowym szkoleniem danego szachisty. Sekundanci najczęściej wykorzystywani są podczas meczów o mistrzostwo świata. Do ich zadań należy przygotowanie wariantów debiutowych (zwłaszcza nowinek), analiza rozegranych partii i szukanie […]

Odłożenie partii

Odłożenie (odkładanie) partii – dawniej praktyka turniejowa, która zgodnie z przepisami zakładała zatrzymanie gry po upłynięciu przewidzianego na rundę czasu (np. po upływie 6 godzin) i dokończenie jej w późniejszym terminie (np. w w tzw. dniu dogrywek). Zawodnik będący na posunięciu zapisywał swoje (tajne) posunięcie na blankiecie za pomocą pełnej notacji (aby uniknąć nieporozumień), nie […]

Nieprawidłowy ruch

Nieprawidłowy ruch – ruch niezgodny z zasadami gry szachowej, np. przesunięcie piona do przodu o 3 pola albo roszada w sytuacji, gdy król wykonał już wcześniej posunięcie. Kary za nieprawidłowy ruch Kara za nieprawidłowy ruch w partii turniejowej zależna jest zwykle od tempa gry i aktualnie obowiązujących przepisów. W przypadku szachów klasycznych z dużą ilością […]

Kandydat na mistrza

Kandydat na mistrza (kandydat na mistrza szachowego, kandydat na mistrza krajowego, km) – tytuł szachowy, nadawany przez Polski Związek Szachowy, plasujący się pomiędzy I kategorią, a tytułem mistrza krajowego. Tytuł przyznawany za dwukrotne wypełnienie normy 2200 pkt. dla mężczyzn i 2000 pkt dla kobiet i osiągnięcie na liście rankingowej przy spełnieniu innych odpowiednich warunków. Więcej […]

Jury d’appeal

Jury d’appeal – komitet, komisja odwoławcza na turnieju. Jury d’appeal była organem popularnym na turniejach szachowych w XX w. Stanowił ją najczęściej zespół znanych i szanowanych arcymistrzów, ustalany na początku imprezy szachowej (turnieju, meczu, olimpiady), do którego można było się jeszcze odwoływać (od decyzji sędziego głównego) jako instancji ostatecznej. Jury d’appeal wybierane było najczęściej na dużych […]

Instruktor szachowy

Instruktor szachowy to określenia na jedno z trojga poniższych: formalnie osoba posiadająca kwalifikacje i uprawnienia do nauczania szachów nadane przez odpowiednią organizację szachową, np. FIDE najniższy sportowy stopień instruktorski (przed trenerem II klasy) w dyscyplinie szachy, nadawany przez Polski Związek Szachowy po odbyciu odpowiedniego kursu i zdaniu egzaminu potocznie nazwa szachisty uczącego szachów początkujących szachistów […]