Akiba Rubinstein
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga w przyszłości znaczącego rozwinięcia.) Akiba Kiwelowicz Rubinstein (ur. 12 grudnia 1882 w Stawiskach w Polsce, zm. 15 marca 1961 w Antwerpii w Belgii)
Encyklopedia szachowa
Encyklopedia szachowa to projekt powstały z pasji do królewskiej gry. Staramy się regularnie dodawać nowe szachowe hasła i gromadzimy pomysły, aby stworzyć kompendium wiedzy szachowej przydatne wszystkim szachistom pragnącym poszerzyć wiedzę szachową i zaspokoić swoją ciekawość. Należy jednak pamiętać, że wciąż jest to projekt w fazie rozwoju, któremu do ideału wiele brakuje.
Jeśli jesteś miłośnikiem szachów tak jak my i masz jakieś sugestie lub chciałbyś przyczynić się do rozwoju encyklopedii szachowej (zaproponować hasło, poszerzyć te już istniejące albo znalazłeś jakiś błąd) zapraszamy Cię do kontaktu poprzez nasz adres mailowy: kontakt@szachmat.com
Wyszukaj w encyklopedii szachowej
Aleksander Alechin
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga znaczącego rozwinięcia.) Aleksander Alechin (ros. Александр Александрович Алехин, fr. Alexandre Alekhine, ur. 31 października 1892 w Moskwie, zm. 24 marca 1946 w Estoril)
Algebraiczna notacja
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga znaczącego rozwinięcia.) Notacja algebraiczna – najpopularniejsza forma zapisu partii (gier) szachowych, wykonywana przy użyciu liter i cyfr. Stosowana jest podczas rozgrywania turniejów szachowych,
Arcymistrz
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga znaczącego rozwinięcia.) Arcymistrz (arcymistrz międzynarodowy) – najwyższy tytuł szachowy. Tytuł ten nadawany jest (dożywotnio) i oznaczany skrótowo „am.” (od „arcymistrz międzynarodowy”), a w
Arcymistrzowski remis
Arcymistrzowski remis – szybki, bezbarwny wynik remisowy w szachach, uzgodniony przez obu graczy po niewielkiej liczbie posunięć. Nazwa wzięła się od praktyki spotykanej na turniejach arcymistrzowskich, w których najlepsi zawodnicy
Aron Nimzowitsch
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga znaczącego rozwinięcia.) Aron Nimzowitsch – (łot. Ārons Ņimcovičs, ur. 7 listopada 1886 w Rydze, zm. 16 marca 1935 w Kopenhadze) – szachista łotewsko-duński,
Atak mniejszościowy
Atak mniejszościowy (pionów). Atak prowadzony na jednym skrzydle mniejszą ilością własnych pionków przeciwko ich większej ilości u przeciwnika.
Atak z odsłony
Atak z odsłony (odkryty atak) – podstawowy motyw taktyki szachowej. Sytuacja, w której bierka atakującego gracza odsłania inną bierkę tego samego koloru, powodując w ten sposób atak na bierkę przeciwnika.
Benko Gambit
Benko gambit (gambit Benkö) – inna nazwa na gambit wołżański. Nazwa pochodzi od Pála Benkő, szachisty USA węgierskiego pochodzenia, popularyzatora tego debiutu.
Bicie w przelocie
Bicie w przelocie (en passant) – szczególny rodzaj bicia w szachach dotyczący tylko i wyłącznie pionów. Może być wykonane jedynie wtedy, gdy dany pion przekroczył linię dzielącą połowę szachownicy o
Bobby Fischer
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Robert James (Bobby) Fischer – (ur. 9 marca 1943 w Chicago, zm. 17 stycznia 2008 w Reykjavíku) szachista amerykański, 11. mistrz świata
Borys Spasski
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Borys Spasski (ros. Борис Васильевич Спасский, fr. Boris Spassky, ur. 30.01.1937 w Sankt Petersburgu) – szachista radziecki (a później francuski), dziesiąty mistrz
Centralizacja
Centralizacja – w podstawowym znaczeniu przemieszczenie figury (bądź figur) do centrum szachownicy (np. przemieszczenie hetmana do centrum to centralizacja hetmana). W szerszym pojęciu strategii szachowej centralizacja to zasada nakazująca przesuwanie
Challenger
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Challenger – kandydat do tytułu misrza świata. Określenie często stosowane zamiennie z określeniem pretendent. Wg jeszcze innej konwencji jest to jedynie zwycięzca
Chorągiewka
Chorągiewka – element tarcz analogowego zegara szachowego wskazujący końcową część czasu do namysłu. Zegary analogowe są tak skonstruowane, że gdy pozostanie już mało czasu do namysłu (z reguły mniej niż
Ciche posunięcie
Ciche posunięcie (cichy ruch) – ruch o dużej sile, który na pierwszy rzut oka wydaje się zupełnie niegroźny. Jest to posunięcie pozornie nie zmieniające pozycji (np. ruch figurą o jedno
Ciężkie figury
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Ciężkie figury – ogólna (całościowa) nazwa obejmująca wieże oraz hetmany. Ciężkie figury ze swej natury posiadają największą siłę rażenia, są też najbardziej
Czasopismo szachowe
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Czasopisma szachowe, czasopismo szachowe – czasopisma i periodyki (obecnie często wydawane również w formie elektronicznej) poświęcone grze w szachy – do najpopularnych
Czaturanga
Czaturanga (Czaturang) – gra tablicowa wywodząca się z Indii, uznawana za pierwowzór europejskich szachów. Grało w nią 4 graczy (nazwa „czaturanga” oznacza „cztery oddziały”) a wiele zasad i figur przypominało
Czteroosobowe szachy
Czteroosobowe szachy (szachy dla czterech) – odmiana szachów, w której uczestniczy czterech graczy. Szachy czteroosobowe rozgrywane są na niestandardowej szachownicy, o łącznej liczbie 160 pól (4 prostokąty po 24 pola dla
Czysty mat
Czysty mat – pozycja, w której każde pole wokół matowanego króla (pole na którym stoi oraz pola przylegające do niego) są atakowane przez bierkę przeciwnika lub blokowane przez własną bierkę,
Dawid Bronstein
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Dawid Bronstein, (wł. ros. Давид Ионович Бронштейн, ur. 19 lutego 1924 w Białej Cerkwi, zm. 5 grudnia 2006 w Mińsku – wybitny
Dawid Janowski
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Dawid Merkelowicz Janowski – ur. 6 czerwca 1868 r. w Wołkowysku, zm. 15 stycznia 1927 w Hyères we Francji) szachista francuski o
Debiut Birda
Debiut Birda (otwarcie Birda) – debiut rozpoczynający się od ruchu 1. f4 (kod ECO A02-A03), nazwa wzięła się od jego największego popularyzatora Henry’ego Edwarda Birda. Z przestawieniem posunięć może prowadzić
Debiut centralny
Debiut centralny – nazywany też niekiedy (niewłaściwie, gdyż biały nic nie ofiarowuje) gambitem centralnym lub gambitem środkowym – debiut z grupy debiutów otwartych (Kod ECO C21-C22), powstający po posunięciach 1.e4
Debiut czterech skoczków
Debiut czterech skoczków (otwarcie czterech skoczków) – debiut z grupy debiutów otwartych, powstający po posunięciach: 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Sc3 Sf6 (kod ECO C47 – C49). Czasami (mylnie) nazywany jest
Debiut gońca
Debiut gońca – debiut powstający po posunięciach 1.e4 e5 2.Gc4 (kod ECO C23-C24). Popuarny był w początkowym okresie rozwoju szachów europejskich. Pojawił się już w „Rękopisie Getyńskim”; znali go Lucena
Debiut na ręku
Debiut "na ręku" – określenie na otwarcie szachowe, w którym białe grają debiut (obronę) stosowany normalnie przez czarne. W związku z pierwszeństwem posunięcia białe mają w takim wypadku jedno tempo
Debiut Nimzowitscha
Debiut Nimzowitscha (otwarcie Nimzowitscha, obrona Nimzowitscha) – debiut powstjący po posunięciach 1. e4 Sc6 (kod ECO B00), wprowadzony do praktyki przez słynnego teoretyka szachowego, Arona Nimzowitscha. Podobnie jak należąca do
Debiuty otwarte
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Debiuty otwarte – debiuty rozpoczynające się od posunięć 1.e4 e5. Najważniejsze debiuty otwarte gambit królewski, partia włoska, obrona dwóch skoczków, obrona rosyjska,
Debiuty półotwarte
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Debiuty półotwarte – debiuty rozpoczynające się od posunięcia 1.e4, w którym czarne wybierają dowolny ruch inny niż 1…e5 (wówczas mamy do czynienia
Debiuty zamknięte
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Debiuty zamknięte – debiuty rozpoczynające się od posunięcia innego niż 1. e4, np. 1. d4, 1. Sf3, 1. c4. Najważniejsze debiuty zamknięte
Dobry goniec
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) „Dobry goniec” – określenie stosowane: w strategii szachowej: goniec, który nie jest ograniczony przez własne pionki, ma więc swobodę działania, często w
Dobry skoczek
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Dobry skoczek – określenie stosowane w grze środkowej lub końcówce na aktywnego skoczka, który za przeciwnika ma „złego” (pasywnego, ograniczonego przez własne
Dorobić figurę
"Dorobić figurę" – kolokwialne określenie promocji pionka, czyli zamiany piona wchodzącego na ostatnią linię (dla białych – ósmą, dla czarnych – pierwszą) na dowolną figurę z wyjątkiem króla. [pgn initialHalfmove=start
Dotknięta bierka
Dotknięta bierka – bierka dotknięta ręką przez zawodnika. Zgodnie z przepisami, jeżeli gracz dotknie intencjonalnie bierki, musi wykonać nią ruch. Jeżeli zaś postawi bierkę na wybranym polu i puści ją,
Dwuchodówka
Dwuchodówka – zadanie szachowe, w którym białe zaczynają i dają mata w dwóch ruchach (niezależnie od odpowiedzi czarnych). Dziedzina kompozycji szachowej wymaga, aby pierwszy ruch białych był bez szacha lub
Ekonomiczny mat
Ekonomiczny mat – pozycja, w której wszystkie białe bierki (z ewentualnym wyłączeniem króla i pionków) biorą udział w stworzeniu siatki matowej.
