„J’adoube” – zwrot pochodzenia francuskiego oznaczający to samo, co „poprawiam”, stosowany podczas poprawiania bierek podczas rozgrywania partii turniejowej, aby uniknąć konieczności poruszania się bierki zgodnie z zasadą „dotknięta – idzie”.

Zwrot wyszedł poza granice Francji i jest ogólnie przyjęty w całym świecie szachowym, używają go zawodnicy na turniejach amatorskich i profesjonalnych.

Zasada 50 posunięć (prawo 50 posunięć, zasada 50 posunięć bez bicia i ruchu pionem) – zasada panująca w szachach mówiąca, iż jeśli przez 50 posunięć nie wykonano żadnego bicia, ani też ruchu pionem, orzekany jest remis (na wniosek zawodnika). W przypadku wykonania bicia lub ruchu pionem, liczenie zaczyna się od nowa. Zastosowanie tej zasady jest jednym z przypadków remisu w szachach.

Zasada ta może stanowić problem przy niektórych zakończeniach, które wymagają od gracza wieloposunięciowych manewrów bez bicia lub ruchu piona, aby wygrać partię. Przykładem takiego zakończenia jest trudny technicznie do przeprowadzenia mat za pomocą gońca i skoczka.

Zapisane posunięcie – dawniej (gdy dopuszczane było przerywanie i odkładanie partii szachowej) jawne lub tajne posunięcie zapisane przez zawodnika będącego na posunięciu na formularzu (blankiecie) specjalnie do tego przeznaczonym.

Zapis posunięcia zawsze musiał odbywać się w obecności sędziego turnieju.

Wieczny szach – sytuacja, w której jeden z graczy nieustannie szachuje króla przeciwnika, a ten nie może temu w żaden sposób zapobiec. Rezultatem partii jest wówczas remis.

Wieczny szach jest często elementem kombinacji szachowych w celu uzyskaniu remisowego wyniku i stanowić może ostatnią deskę ratunku w trudnym położeniu.

Walkower – zwycięstwo bez gry dla zawodnika lub drużyny na skutek nie stawienia się na partię przeciwnika lub innych okoliczności przewidzianych przepisami (np. zbyt duże spóźnienie przeciwnika, brak prawa, licencji do gry).

Tabela wyników – tabela turniejowa, pokazująca wyniki (indywidualne lub drużynowe) w turnieju szachowym, tj. sumę zdobytych punktów, punktację dodatkową (np. punktację pomocniczą Bucholza, progres), miejsce, ranking, klub zawodnika itp.

Tabela turniejowa – ogólna nazwa na tabele szachowe używane podczas turniejów szachowych.

Tabela turniejową może być np. tabela kojarzeń, tabela wyników indywidualnych, tabela wyników drużynowych, tabela postępów.

Tabela kojarzeń:

1. tabela zawierająca kojarzenia zawodników danej rundy w turnieju szachowym;
2. tabela używana w systemach gry kołowej, z góry określająca, którzy zawodnicy (oraz jakim kolorem) grają ze sobą w każdej z rund. Tabele kojarzeń dla systemów kołowych są umieszczane w przepisach FIDE oraz kodeksach szachowych poszczególnych państw, z reguły obejmują one turnieje w ilości zawodników od 4 do 20.

W poszczególnych polach tabeli zaznaczono kojarzenia zawodników, np.

• zapis „1-10” w powyższej tabeli oznacza, że w I rundzie na stoliku nr 1 zawodnik z numerem startowym „10” gra białymi z zawodnikiem o numerze startowym „1”,
• zapis „4-2” w powyższej tabeli oznacza, że w V rundzie na stoliku nr 2 zawodnik z numerem startowym „4” gra białymi z zawodnikiem o numerze startowym „2”,
• zapis „3-6” w powyższej tabeli oznacza, że w VIII rundzie na stoliku nr 4 zawodnik z numerem startowym „3” gra białymi z zawodnikiem o numerze startowym „6”,

(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.)

Elo (System Elo) – międzynarodowy, oficjalny system punktacji rankingowej szachistów, obowiązujący w FIDE od 1970 r, który opracowany został przez Amerykanina Arpada Elo.

Ma na celu określenie względnej, aktualnej siły gry zawodników i wyrażony jest w punktach od 1000 wzwyż.

System Elo opiera się na określeniu wzajemnych, procentowych szans zawodników w każdej rozgrywanej partii, a następnie dodawaniu odpowiedniej liczby punktów za wygraną (czasem również za remis) oraz odejmowaniu punktów za przegraną (czasem również za uzyskanie remisu). Wykorzystuje się do tego odpowiednie przeliczniki i współczynniki.

Zasady obliczania rankingu Elo

Najwyższe osiągnięte rezultaty

Najwyżej notowanym szachista wg rankingu Elo jest Magnus Carlsen, który w maju 2014r. osiągnął ranking 2882 pkt. 

Drugi najwyższy w historii ranking osiągnął Garri Kasparow (2851 pkt. na dwóch notowanych listach Elo: w lipu 1999r. i styczniu 2000r.)

„Strefa rozgrywek“ oznacza kompleks pomieszczeń, w których odbywa się turniej lub inna impreza szachowa.

Elementy wchodzące w skład „strefy rozgrywek”

Przepisy określają, że:

„Strefa rozgrywek obejmuje: wydzielone salę gry, pokoje do odpoczynku, sanitariaty, wydzielony bufet, specjalnie wydzieloną palarnię i inne pomieszczenia wyznaczone przez sędziego.

„Sala gry” oznacza miejsce, w którym są rozgrywane partie.

Tylko za zgodą arbitra:
a. zawodnik może opuścić „strefę rozgrywek”.
b. zawodnik, będący na posunięciu, może opuścić „salę gry”.
c. osoba, która nie jest zawodnikiem ani sędzią może przebywać w „sali gry”.

W trakcie rozgrywania partii, w strefie rozgrywek, zawodnik nie ma prawa posiadania telefonu komórkowe.”