(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.)

Borys Spasski (ros. Борис Васильевич Спасский, fr. Boris Spassky, ur. 30.01.1937 w Sankt Petersburgu) – szachista radziecki (a później francuski), dziesiąty mistrz świata w szachach.

Początki kariery

Borys Spasski
Borys Spasski
Źródło: Wikipedia Commons

Spasski rozpoczął przygodę z szachami bardzo wcześnie, w wieku kilku lat i od razu został uznany za "cudowne dziecko". Mając 10 lat pokonał w symultanie wielokrotnego mistrza świata Michaił Botwinnika. Zdobył również I kategorię szachową. Pięć lat później grał juź w ćwierćfinałach mistrzostw ZSRR w Rydze, gdzie uplasował się w okolicach środka tabeli. Rok później, w swoim pierwszym turnieju międzynarodowym, zajął dzielone IV-VI miejsce uzyskując jednocześnie tytuł mistrza międzynarodowego. W wieku 18 lat zwyciężył w mistrzostwach świata juniorów odbywających się w Antwerpii, za co otrzymał tytuł arcymistrza.

Dzieciństwo i początki kariery


Droga do szachowej korony

Lata 1954-1965 stanowiły pasmo wielkich, międzynarodowych sukcesów Petrosjana i umacniania się jego pozycji w czołówce światowych szachów. W 1964 r. awansował do turnieju międzystrefowego w Amsterdamie, w którym zajał 4. miejsce, awansując do grona 8 pretendentów. W ćwierćfinale (w 1965r.) pokonał Paula Keresa +4 -2 =4, w półfinale – Jefima Gellera +3 -0 =3, a w finałowym meczu Michaiła Tala +4 -1 =6 uzyskując prawo walki o tytuł mistrza świata z Tigranem Petrosjanen.

Już wtedy widać było jego niezwykle elastyczny styl i wszechstronność w szachach. Potrafił sprowadzać grę do pozycji niewygodnych dla przeciwników, niepasujących do ich stylu gry. Przykładowo, w meczu z wybitnym taktykiem Michaiłem Talem rozgrywał spokojne, typowe strategiczne pozycje, nie pozwalając na jakiekolwiek zaostrzenia gry.

W 1966r. rozegrał swój pierwszy mecz o tytuł mistrza świata i przegrał go minimalnie z wynikiem +3 -4 =17.

Dwa lata później ponownie zakwalifikował się do finału meczów pretendentów, w którym zdecydowanie pokonał Wiktora Korcznoja +4 -1 =5. W 1969 r. rozegrał drugi mecz o mistrzostwo świata. Tym razem Petrosjan musiał ulec. Spasski zwyciężył w stosunku +6 -4 =13.


"Mecz stulecia"

Po zdobyciu tytułu mistrza świata Spasski stał się bohaterem narodowym, na którego jednocześnie za często wywierać naciski polityczne. Czuł brzemię wielkiej odpowiedzialności, gdyż szachy traktowano w ZSRR jako sport narodowy, a tytuł mistrza świata postrzegano jako dowód tryumfu radzieckiego socjalizmu. Sprawiało to, że coraz mniej mógł skupić się na twórczej grze szachowej i stał się bardzo nieszczęśliwy. W tym samym czasie na arenie szachowej pojawiła się wschodząca gwiazda z Ameryki, legendarny Bobby Fischer. Szybko stało się oczywiste, że to z nim zawalczy Spasski w obronie tytułu mistrza świata.

Fischer w bezwzględny sposób rozprawił się w z pozostałymi kandydatami do tytułu mistrza świata, gromiąc do zera Tajmanowa i Larsena, a następnie łatwo pokonując Petrosjana. "Mecz stulecia", który w ZSRR upatrywano jako ostateczne starcie świata socjalizmu ze zgniłym amerykańskim imperializmem, odbył się w 1972 r. w Reykjawiku (Islandia) w otoczeniu atmosfery skandalu i wielkich emocji. Fischer postawił całą listę żądań, co groziło tym, że mecz w ogóle się nie odbędzie. Co więcej, w pierwszej partii Amerykanin popełnił prosty błąd, a na drugą partię w ogóle nie przyszedł, dając Spasskiemu dwa punkty przewagi. Władze ZSRR namawiały Spasskiego do przerwania meczu i powrotu do ojczyzny, jednakże Spasski chciał stoczył bój na szachownicy, a nie poza nią. Fischer jednakże zdobył ostatecznie zwycięstwo, wygrywając w wielkim stylu wynikiem +7 -3 =11. Spasski przyznał potem, iż meczu tego nie był w stanie wygrać, gdyż Fischer już wcześniej był od niego po prostu lepszy.


Dalsza kariera