Wartość bierek (wartość figur) – siła, moc bojowa figur i pionów szachowych, wynikająca z ich możliwości ruchu. Najczęściej rozumie się przez nią wartość materialną (absolutną, względną) lub pozycyjną bierek.
Wartość materialna bierek szachowych
Figury i piony mają ściśle przyporządkowaną, określoną przez teorię wartość w punktach, pokazującą ich siłę na szachownicy.
Hetman – 9 punktów,
Wieża – 5 punktów,
Goniec i Skoczek – po 3 punkty,
Pion – tylko 1 punkt
Oznacza to na przykład, że:
zbicie hetmana w zamian za wieżę i 2 piony będzie korzystne, ale zbicie hetmana, a stracenie 2 wież i skoczka – już nie.
Król z uwagi na swoją szczególną rolę (gra w szachy ma na celu jego schwytanie , nie może zaś zostać zbity) nie ma przyporządkowanej wartości punktowej. Siła króla jest jednak orientacyjnie wyceniana na 4-5 punktów, jeżeli może swobodnie poruszać się na szachownicy (najczęściej w końcówce).
Przewaga jakości
Popularnym określeniem podczas określania materialnej przewagi w szachach jest tzw. przewaga jakości (potocznie jakość). Oznacz to sytuacje, gdy wymienia się silniejszą figurę na słabszą, a konkretnie prawie zawsze odnosi się to do:
- wymiany wieży za gońca
- wymiany wieży za skoczka
Wartość względna (pozycyjna) bierek szachowych
Choć bierki mają ustaloną wartość punktową, z uwagi na to, że charakter sytuacji na szachownicy szybko się zmienia, w pewnych pozycjach siła figur diametralnie wzrasta lub spada.
Przykładowo, można założyć, że zablokowany przez własne piony goniec traci swą wartość (orientacyjnie do np. 1 punktu), zaś pion znajdujący się na przedostatniej linii, tuż przed polem przemiany, staje się bardzo wartościowy (orientacyjnie można mu dać np. 8 pkt.).