Blokada
Blokada – jedno z podstawowych pojęć strategii szachowej odnoszące się najczęściej do blokowania piona lub łańcucha pionów, w celu ograniczenia ruchliwości bierek przeciwnika oraz osiągnięcia innych korzyści strategicznych. Najlepszą figurą blokującą jest z reguły skoczek (ciężkie figury z racji swej wartości dużo gorzej spisują się w rej roli).
Temat blokady był przedmiotem dogłębnej analizy Arona Nimzowitscha w jego książce „Die Blockade” („Blokada”).
Przykłady blokady w partiach arcymistrzów
[pgn initialHalfmove=72 autoplayMode=none]
[Event „St Petersburg”]
[Site „St Petersburg RUS”]
[Date „1914.04.29”]
[EventDate „1914.04.21”]
[Round „6”]
[Result „1/2-1/2”]
[White „David Janowski”]
[Black „Aron Nimzowitsch”]
[ECO „E43”]
[WhiteElo „?”]
[BlackElo „?”]
[PlyCount „170”]
1.d4 Nf6 2.c4 e6 3.Nc3 Bb4 4.e3 b6 5.Bd3 Bb7 6.Nf3 Bxc3+
7.bxc3 d6 8.Qc2 Nbd7 9.e4 e5 10.O-O O-O 11.Bg5 h6 12.Bd2 Re8
13.Rae1 Nh7 14.h3 Nhf8 15.Nh2 Ne6 16.Be3 c5 17.d5 Nf4 18.Be2
Nf8 19.Bg4 Bc8 20.Qd2 Ba6 21.g3 N4g6 22.Be2 Nh7 23.h4 Nf6
24.Bd3 Rb8 25.Qe2 Rb7 26.Bc1 Rbe7 27.Kh1 Bc8 28.Rg1 Kf8 29.h5
Nh8 30.g4 Nh7 31.Bc2 Rb7 32.f4 f6 33.fxe5 dxe5 34.Nf3 Nf7
35.Ref1 Kg8 36.Nh4 Nd6 {Klasyczny przykład blokady w partii Nimzowitscha. Czarny skoczek na polu „d6” znakomicie blokuje wolnego piona „d” białych. Jednocześnie wywiera nacisk na pozycję białych, atakując piony c4, b4.} 37.Nf5 Bxf5 38.gxf5 Ng5 39.Bxg5 hxg5
40.Ba4 Rf8 41.Bc6 Rb8 42.a4 Kf7 43.Kg2 Rh8 44.Rh1 Rh6 45.Ra1
Qc7 46.Kf2 Rbh8 47.Ke3 Kg8 48.Kd3 Qf7 49.a5 Rxh5 50.Rxh5 Rxh5
51.axb6 Rh3+ 52.Kc2 axb6 53.Ra8+ Kh7 54.Rd8 Qa7 55.Ra8 Qf7
56.Kb3 Qh5 57.Qxh5+ Rxh5 58.Be8 Nxe8 59.Rxe8 Rh2 60.Ra8 g4
61.Ra1 Kh6 62.Ka4 Kg5 63.Kb5 Kf4 64.Rg1 Kxe4 65.Rxg4+ Kxf5
66.Rxg7 Rb2+ 67.Kc6 e4 68.d6 Rd2 69.d7 e3 70.Kxb6 e2 71.Re7
Rxd7 72.Rxe2 Rd3 73.Rc2 Rd8 74.Rc1 Rb8+ 75.Kc7 Re8 76.Kd6 Rd8+
77.Kxc5 Rc8+ 78.Kd6 Rxc4 79.Kd5 Rc8 80.c4 Rd8+ 81.Kc6 Kg4
82.Rg1+ Kh3 83.c5 f5 84.Kc7 Rf8 85.c6 f4 1/2-1/2
[Event „Zurich Candidates”]
[Site „Zurich SWI”]
[Date „1953.08.31”]
[EventDate „1953.08.30”]
[Round „2”]
[Result „1/2-1/2”]
[White „Samuel Reshevsky”]
[Black „Petrosian”]
[ECO „E58”]
[WhiteElo „?”]
[BlackElo „?”]
[PlyCount „81”]
1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nc3 Bb4 4. e3 O-O 5. Bd3 d5 6. Nf3 c5
7. O-O Nc6 8. a3 Bxc3 9. bxc3 b6 10. cxd5 exd5 11. Bb2 c4
12. Bc2 Bg4 13. Qe1 Ne4 14. Nd2 Nxd2 15. Qxd2 Bh5 16. f3 Bg6
17. e4 Qd7 18. Rae1 dxe4 19. fxe4 Rfe8 20. Qf4 b5 21. Bd1 Re7
22. Bg4 Qe8 23. e5 a5 24. Re3 Rd8 25. Rfe1 Re6 {Nietypowy przykład blokady będącej jednocześnie zaskakującą ofiarą jakości. W tej trudnej pozycji, gdzie figury czarnych mają ograniczone pole manewru, Petrosjan oddaje wieże, aby stworzyć silne blokujące pole na „d5” dla skoczka. Strategia ta pozwala uratować partię, która kończy się remisem w 41. posunięciu.} 26. a4 Ne7
27. Bxe6 fxe6 28. Qf1 Nd5 29. Rf3 Bd3 30. Rxd3 cxd3 31. Qxd3
b4 32. cxb4 axb4 33. a5 Ra8 34. Ra1 Qc6 35. Bc1 Qc7 36. a6 Qb6
37. Bd2 b3 38. Qc4 h6 39. h3 b2 40. Rb1 Kh8 41. Be1 1/2-1/2
[/pgn]
