Wolny pion

Wolny pion (wolny pionek)  – pion, na którego drodze (tzn. na jego linii oraz liniach przylegających) nie stoją żadne inne pionki strony przeciwnej. Można go zatem zatrzymać tylko i wyłącznie przy pomocy figur (bijąc lub blokując go).

Wolne pionki bardzo często mogą decydować o losach partii. Szczególną rolę odgrywa w końcówkach, gdy na szachownicy pozostaje mało figur mogących powstrzymać go przed dojściem do pola przemiany.

Diagram. Na poniższym diagramie białe posiadają wolnego pionka stojącego na polu d4.

[fen]6k1/1p3p1p/6p1/p7/3P4/7P/PP3PP1/6K1 w – – 0 1 [/fen]

Oddalony wolny pion

Oddalony wolny pion charakteryzuje się bliskością do pola przemiany.

Diagram z oddalonym wolnym pionem. Na poniższym diagramie białe posiadają oddalonego wolnego pionka stojącego na polu d6. Niezależnie od tego, kto znajduje się na posunięcie, biały pionek nie może zostać powstrzymany przed dojściem do pola przemiany.

[fen]8/pp4p1/3P1p1k/8/7p/P4P2/1P2K1PP/8 w – – 0 1[/fen]