gambit – debiut szachowy, w którym jedna ze stron poświęca bierkę (najczęsciej piona) aby w zamian uzyskać inne korzyści, np.: szybszy i łatwiejszy rozwój figur, otwartą linię, przekatną lub przestrzeń, odsłonięcie pozycji króla, którego można później atakować. Nazwa pochodzi o włoskiego słowa "gambetto" i zwrotu "dare il gambetto", czyli "podstawić nóżkę" (użyte zostało po raz pierwszy przez hiszpańskiego szachistę Ruy Lopeza i dotyczyło Gambit Damiano).
Jeżeli strona przeciwna przyjmie ofiarę, mamy do czynienia z gambitem przyjętym. Jeżeli zaś odrzuci – z gambitem nieprzyjętym. Istnieją też debiuty, w których strona przeciwna, w odpowiedzi na gambit, sama dokonuje poświecenia – powstaje wówczas kontrgambit. Kontrgambitu czasem również zaliczane są do gambitów.
Najważniejsze gambity (w tym kontrgambity)
- Ggambit królewski 1.e4 e5 2.f4
- Gambit hetmański 1.d4 d5 2.c
- Gambit wołżański 1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 b5
- Gambit Evansa 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gc4 Gc5 4.b4
- Kontrgambit Albina 1.d4 d5 2.c4 e5
- Gambit północny 1.e4 e5 2.d4 e:d4 3.c3 d:c3 4.Gc4 c:b2 5.G:b2
- Gambit Stauntona 1.d4 f5 2.e4
- Gambit łotewski 1.e4 e5 2.Sf3 f5
- Gambit słonia 1.e4 e5 2.Sf3 d5
- Gambit budapeszteński 1.d4 Sf6 2.c4 e5
- Gambit Blumenfelda 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 c5 4.d5 b5
- Gambit Englunda 1.d4 e5
- Gambit Froma 1.f4 e5