(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.)
Debiut (otwarcie) – to pierwsza faza gry szachowej, trwająca najczęściej od kilku do kilkunastu posunięć.
Debiut jest jednym z najważniejszych pojęć szachowych. Zaczyna się od pierwszego posunięcia, a w jego trakcie zawodnicy starają się zmobilizować swoje siły, czasem również dokonywać pierwszych ataków na pozycje przeciwnika.
We współczesnych szachach, z uwagi na wyrównany poziom gry w czołówce światowej, właściwe dobranie debiutów (również pod konkretnych przeciwników), czyli tzw. przygotowanie debiutowe, odgrywa ogromne znaczenie.
Teoria debiutów w ciągu wieków mocno się rozwinęła. Obecnie, wskutek dużej ilości rozgrywanych partii, używania komputerów i programów szachowych, jest tak rozbudowana, że powstają encyklopedie i monografie debiutowe oraz komputerowe bazy danych poświęcone poszczególnym otwarciom.
Wśród wielu szachistów pojawia się także zarzut, że opanowanie teorii debiutów ma decydujące znaczenie w osiąganiu wyników szachowych, a same szachy zatracają swój element twórczy na rzecz pamięciowego, odtwórczego opanowania długich i skomplikowanych wariantów debiutowych. Próbując znaleźć receptę na ten problem, wymyślono wiele odmian, jak np. słynne szachy Fischera (960), w których ustawienie pierwszych rzędów figur jest losowane.
Przygotowanie debiutowe miało ogromne znaczenie wśród najlepszych szachistów już od początku XX. wieku, tj. od czasów panowania drugiego mistrza świata, Emanuela Laskera
Podział (klasyfikacja) debiutów
Debiuty otwarte
Są to debiuty rozpoczynające się od ruchu pionkiem: 1. e4, na które czarne odpowiadają również pionem 1… e5
Więcej o debiutach otwartych:
Debiuty otwarte
Debiuty półotwarte
Debiuty półotwarte rozpoczynają się od ruchów: 1. e4 i każdej odpowiedzi czarnych z wyjątkiem 1… e5.
Debiuty zamknięte
Debiuty zamknięte powstają, gdy w pierwszym ruchu grającymi białymi zagra dowolny ruch z wyjatkiem 1. e4, czyli np. 1. d4 lub 1. Sf3