Nieśmiertelna partia

Nieśmiertelna partia – nazwa na wyjątkowe partie, które przeszły do historii szachów, charakteryzując się niebywałą efektownością i zaskakującymi posunięciami. Takich partii jest niewiele, z reguły występuje w nich ogromna ilość daleko przemyślanych poświęceń, co przekłada się na ich wyjątkowe szachowe piękno.

Klasyczną nieśmiertelną partia została nazwana partia pomiędzy A. Anderssenem a L. Kiesieritzkym, rozegrana w Londynie w 1851 r., w którym białe poświęciły hetmana, dwie wieże, gońca i piona, aby w efekcie dać pięknego mata lekkimi figurami po 23 posunięciach.

Pozostałe sławne nieśmiertelne partie to

• Niesmiertelna partia polska
• Nieśmiertelna partia remisowa
• Nieśmiertelna partia Rubinsteina
• Nieśmiertelna partia zugzwangowa (Saemisch – Nimzowitsch)
• Nieśmiertelna partia Kasparowa

[pgn initialHalfmove=end]
[Date „1851.06.21”]
[EventDate „?”]
[Round „?”]
[Result „1-0”]
[White „Adolf Anderssen”]
[Black „Kieseritzky”]
[ECO „C33”] [WhiteElo „?”]
[PlyCount „45”]
1.e4 e5 2.f4 exf4 3.Bc4 Qh4+ 4.Kf1 b5 5.Bxb5 Nf6 6.Nf3 Qh6 7.d3 Nh5 8.Nh4 Qg5 9.Nf5 c6 10.g4 Nf6 11.Rg1 cxb5 12.h4 Qg6 13.h5 Qg5 14.Qf3 Ng8 15.Bxf4 Qf6 16.Nc3 Bc5 17.Nd5 Qxb2 18.Bd6 Bxg1 19. e5 Qxa1+ 20. Ke2 Na6 21.Nxg7+ Kd8 22.Qf6+ Nxf6 23.Be7# 1-0

[Event „Nieśmiertelna partia polska”]
[Date „1929.??.??”]
[Result „0-1”]
[White „Glucksberg”]
[Black „Miguel Najdorf”]
[ECO „A85”]
[PlyCount „44”]

1.d4 f5 2.c4 Nf6 3.Nc3 e6 4.Nf3 d5 5.e3 c6 6.Bd3 Bd6 7.O-O O-O
8.Ne2 Nbd7 9.Ng5 Bxh2+ 10.Kh1 Ng4 11.f4 Qe8 12.g3 Qh5 13.Kg2
Bg1 14.Nxg1 Qh2+ 15.Kf3 e5 16.dxe5 Ndxe5+ 17.fxe5 Nxe5+ 18.Kf4
Ng6+ 19.Kf3 f4 20.exf4 Bg4+ 21.Kxg4 Ne5+ 22.fxe5 h5# 0-1

[Event „Nieśmiertelna partia remisowa”]
[Site „Vienna”]
[Date „1872.??.??”]
[Result „1/2-1/2”]
[White „C. Hamppe”]
[Black „P. Meitner”]
[ECO „C25”]

1. e4 e5 2. Nc3 Bc5 3. Na4 Bxf2+ 4. Kxf2 Qh4+ 5. Ke3 Qf4+ 6. Kd3 d5
7. Kc3 Qxe4 8. Kb3 Na6 9. a3 Qxa4+ 10. Kxa4 Nc5+ 11. Kb4 a5+ 12. Kxc5 Ne7
13. Bb5+ Kd8 14. Bc6 b6+ 15. Kb5 Nxc6 16. Kxc6 Bb7+ 17. Kb5 Ba6+
18. Kc6 Bb7+ 1/2-1/2

[Event „Nieśmiertelna partia Rubinsteina”]
[Date „1907.??.??”]
[Result „0-1”]
[White „Georg Rotlewi”]
[Black „Akiba Rubinstein”]
[ECO „D32”]
[PlyCount „50”]

1.d4 {Komentarz po angielsku autorstwa Carla Schlechtera i Dr. Ksawerego Tartakowera.}
d5 2.Nf3 e6 3.e3 c5 4.c4 Nc6 5.Nc3 Nf6 6.dxc5 {Tartakower:
Less consistent than 6.a3 or 6.Bd3, maintaining as long as
possible the tension in the center.} Bxc5 7.a3 a6 8.b4 Bd6
9.Bb2 O-O 10.Qd2 {? Schlechter: A very bad place for the
queen. The best continuation is 10.cxd5 exd5 11.Be2, followed
by O-O. *** Tartakower: Loss of time. The queen will soon have
to seek a better square (14.Qe2). The most useful move is
10.Qc2.} Qe7 {! Schlechter: A fine sacrifice of a pawn. If
11.cxd5 exd5 12.Nxd5? Nxd5 13.Qxd5 Rd8! and Black has a strong
attack.} 11.Bd3 {Schlechter: Better was 11.cxd5 exd5 12.Be2.}
dxc4 12.Bxc4 b5 13.Bd3 Rd8 14.Qe2 Bb7 15.O-O Ne5 {!
Schlechter: Introduced by Marshall and Schlechter in a similar
position with opposite colors, but here with the extra move
Rd8.} 16.Nxe5 Bxe5 {Tartakower: Threatening to win a pawn by
17…Bxh2+ 18.Kxh2 Qd6+. White’s next move provides against
this, but loosens the kingside defenses.} 17.f4 Bc7 18.e4 Rac8
19.e5 Bb6+ 20.Kh1 Ng4 {!} 21.Be4 {Schlechter: There is no
defense; e.g., 21.Bxh7+ Kxh7 22.Qxg4 Rd2 etc.; or 21.h3 Qh4
22.Qxg4 Qxg4 23.hxg4 Rxd3, threatening …Rh3 mate and
…Rxc3; or 21.Qxg4 Rxd3 22.Ne2 Rc2 23.Bc1 g6! threatening
…h5; or 21.Ne4 Qh4 22.h3 (if 22.g3 Qxh2+ 23.Qxh2 Nxh2 and
wins.) 22….Rxd3 23.Qxd3 Bxe4 24.Qxe4 Qg3 25.hxg4 Qh4+ mate.}
Qh4 22.g3 {Schlechter: Or 22.h3 Rxc3! 23.Bxc3 Bxe4 24.Qxg4
Qxg4 25.hxg4 Rd3 wins. *** Tartakower: The alternative 22.h3,
parrying the mate, would lead to the following brilliant lines
of play: 22…Rxc3! (an eliminating sacrifice, getting rid of
the knight, which overprotects the bishop on e4) 23.Bxc3 (or
23.Qxg4 Rxh3+ 24.Qxh3 Qxh3+ 25.gxh3 Bxe4+ 26.Kh2 Rd2+ 27.Kg3
Rg2+ 28.Kh4 Bd8+ 29.Kh5 Bg6+ mate) 23…Bxe4+ 24.Qxg4 (if
24.Qxe4 Qg3 25.hxg4 Qh4+ mate) 24…Qxg4 25.hxg4 Rd3 with the
double threat of 26…Rh3+ mate and 26….Rxc3, and Black
wins. Beautiful as are these variations, the continuation in
the text is still more splendid.} Rxc3 {!!} 23.gxh4 Rd2 {!!}
24.Qxd2 Bxe4+ 25.Qg2 Rh3 {!} 0-1

[Event „Nieśmiertelna partia zugzwangowa”]
[Date „1923.??.??”]
[White „Saemisch, Fritz”]
[Black „Nimzowitsch, Aaron”]
[Result „0-1”]
[ECO „E06”]

1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 b6 4. g3 Bb7 5. Bg2 Be7 6. Nc3 O-O 7. O-O d5 8. Ne5
c6 9. cxd5 cxd5 10. Bf4 a6 11. Rc1 b5 12. Qb3 Nc6 13. Nxc6 Bxc6 14. h3 Qd7 15.
Kh2 Nh5 16. Bd2 f5 17. Qd1 b4 18. Nb1 Bb5 19. Rg1 Bd6 20. e4 fxe4 21. Qxh5 Rxf2
22. Qg5 Raf8 23. Kh1 R8f5 24. Qe3 Bd3 25. Rce1 h6 0-1

[Event „Nieśmiertelna partia Kasparowa”]
[Site „Wijk aan Zee NED”]
[Date „1999.??.??”]
[EventDate „?”]
[Round „04”]
[Result „1-0”]
[White „Garri Kasparow”]
[Black „Weselin Topalow”]
[ECO „B06”]
[WhiteElo „2812”]
[BlackElo „2700”]
[PlyCount „87”]

1. e4 d6 2. d4 Nf6 3. Nc3 g6 4. Be3 Bg7 5. Qd2 c6 6. f3 b5
7. Nge2 Nbd7 8. Bh6 Bxh6 9. Qxh6 Bb7 10. a3 e5 11. O-O-O Qe7
12. Kb1 a6 13. Nc1 O-O-O 14. Nb3 exd4 15. Rxd4 c5 16. Rd1 Nb6
17. g3 Kb8 18. Na5 Ba8 19. Bh3 d5 20. Qf4+ Ka7 21. Rhe1 d4
22. Nd5 Nbxd5 23. exd5 Qd6 24. Rxd4 cxd4 25. Re7+ Kb6
26. Qxd4+ Kxa5 27. b4+ Ka4 28. Qc3 Qxd5 29. Ra7 Bb7 30. Rxb7
Qc4 31. Qxf6 Kxa3 32. Qxa6+ Kxb4 33. c3+ Kxc3 34. Qa1+ Kd2
35. Qb2+ Kd1 36. Bf1 Rd2 37. Rd7 Rxd7 38. Bxc4 bxc4 39. Qxh8
Rd3 40. Qa8 c3 41. Qa4+ Ke1 42. f4 f5 43. Kc1 Rd2 44. Qa7 1-0

[/pgn]