Przewaga
(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.)
Przewaga – posiadanie lepszej pozycji, lepszych szans na wygraną w partii szachowej.
Rodzaje i typy przewagi w szachach
Przewaga materialna
Przewaga dzieli się na dwa podstawowe rodzaje: przewagę materialną i pozycyjną. Przewaga materialna oznacza, iż gracz posiadający większe siły materialne w przeliczeniu na punktu (zobacz wartość materialną figur), np, wieżę za skoczka lub gońca (tzw. przewaga jakości), hetmana za dwa gońce lub jednego piona więcej.
Przewaga pozycyjna (strategiczna)
Przewaga pozycyjna z kolei to posiadanie większych atutów pozycyjnych (strategicznych), np. dominacja nad otwartą linią, lepsza struktura pionkowa, więcej przestrzeni. Przewaga pozycyjna występuję zarówno przy równowadze materialnej jak i przy przewadze materialnej jednej ze stron. Wówczas mówimy o rekompensacie (pozycyjnej) w zamian za przewagę materialną. Należy jednak dodać, że w zależności od pozycji rekompensata taka może być wystarczająca bądź nie. Rzadko zdarza się, aby na dłuższą metę przewaga pozycyjna mogła zrekompensować dużą przewagę materialną (np. w postaci wieży). Najczęściej jest w stanie zrekompensować niewielką przewagę materialną, taką jak jedrn pion.
Typy przewagi pozycyjnej:
- aktywność figur
- lepsze położenie figur
- lepsza koordynacja (współdziałanie) figur
- lepsza pozycja króla
- opanowanie centrum
- lepsza struktura pionkowa
- przewaga przestrzeni
- opanowanie otwartej linii
- opanowanie silnego pola
- słabości w obozie przeciwnika (słabe pola)
- inicjatywa
- wolny pion
- przewaga pary gońców
Przewaga czasowa
Przewaga ta nie jest bezpośrednio związana z sytuacja na szachownicy, ale może rzutować na wynik partii. Oznacza lepszy (większy) czas do namysłu u jednego z graczy. Gracz mający mniej czasu na zegarze jest bardziej podatny na błędy przeciwnika.
Przewaga psychologiczna
Kolejna przewaga nie bezpośrednio związana z samą grą. Oznacza obawę jednego z graczy przed jego przeciwnikiem, która wiąże się np. z wysokim rankigiem przeciwnika, bądź złymi wspomnieniami porażek z poprzednich partii. Często ma duży wpływ na przebieg rozgrywki na szachownicy.
