Bicie w przelocie
Bicie w przelocie (en passant) – szczególny rodzaj bicia w szachach dotyczący tylko i wyłącznie pionów. Może być wykonane jedynie wtedy, gdy dany pion przekroczył linię dzielącą połowę szachownicy o jedno pole, a przeciwnik zagrał swoim pionem o dwa pola stając nim dokładnie na polu obok. Bicie w przelocie polega na zbiciu nieprzyjacielskiego piona tak, jakby ruszył się o jedno pole (pomimo że ruszył się o dwa pola). Bardzo istotne jest, że bicie w przelocie musi zostać wykonane natychmiast, zaraz po ruchu przeciwnika o dwa pola. Nie będzie już możliwe w kolejnych ruchach.
Zapis i przykłady bicia w przelocie
W notacji szachowej bicie w przelocie zaznacza się skrótem ep. (od franc. „en passant”), choć nie jest to obowiązkowe, np. 1. d4 Sf6 2. d5 e5 3. de6 ep.
Konsekwencje związane z regułą bicia w przelocie
Możliwosc zbicia w przelocie lub jego braku ma wpływ na zasadę reklamowania remisu przy trzykrotnym powtórzeniu się tej samej pozycji. Uznaje się bowiem, że pozycja nie jest powtórzona (tzn. nie jest identyczna) nawet gdy bierki stoją dokładnie na tych samych polach, ale wcześniej bicie w przelocie było możliwe, a teraz nie jest.
Bicie w przelocie musi również zostać wykonane w sytuacji, gdy gracz znajduje się w sytuacji pata i jedynym ruchem jaki może wykonać jest bicie w przelocie. Oczywiście może też poddać się – takie sytuacje, wynikające z niezauważenia możliwości bicia w przelocie, zdarzały się już na turniejach szachowych.
Historia bicia w przelocie
Bicie w przelocie było znane i praktykowane prawdopodobnie już od XIII w. Niektóre źródła wskazują rok 1490. Z pewnością znane było Ruy Lópezowi, który napisał o nim w swojej książce traktującej o szachach pn. „Libro de la invencion liberal y arte del juego del axedrez”.
Bicie w przelocie zostało wprowadzone razem z innymi ruchami dodatkowymi, tj. ruszaniem pionów o dwa pola, roszadą czy nieograniczonymi ruchami hetmana i gońca.
