Encyklopedia szachowa

Fianchetto – flankowe (boczne) wyprowadzenie gońca, tj. na pola g2 lub b2 u białych oraz pola g7 lub b7 u czarnych. Nazwa pochodzi od słowa "bianco" czyli "bok". Idea była

Figura – każda bierka szachowa z wyjątkiem piona, a więc: król, hetman, wieża, goniec i skoczek. Figury dzielą się na ciężkie (hetmany i wieże) oraz lekkie (skoczki i gońce). Wśród

Furtka – inaczej: lufcik, bramka – określenie oznaczające wolne pole do ucieczki króla (utworzone poprzez wysunięcie jednego z pionów po roszadzie) z pierwszej (u białych) lub ósmej (u czarnych) linii,

Goniec – jedna z dwóch tzw. lekkich figur szachowych, poruszająca się i bijąca po przekątnych (po skosach) o dowolną ilość pól, ale nie mogąca przeskakiwać bierek swoich lub przeciwnika. Początkowo

Gra środkowa – główna faza gry, występująca po debiucie i przed końcówką (o ile do niej dojdzie), przy czym należy pamiętać, że przejścia pomiędzy fazami gry są dosyć płynne i

(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Hetman – najsilniejsza figura szachowa (ale nie najważniejsza – patrz król), zaliczana do figur ciężkich, poruszająca się i bijąca o dowolna ilość

Idea pojęcia oznaczające: 1) ogólnie w szachach: pomysł, koncepcja, plan zawodnika w partii – może mieć charakter taktyczny, strategiczny, debiutowy lub też inny, 2) w kombinacjach: jeden z trzech elementów

Incydent – nieprzyjemne, konfliktowe wydarzenie podczas imprezy szachowej, powstałe najczęściej na tle odmiennej interpretacji przepisów szachowych.

Inicjatywa – ogólnie rozumiana aktywność poczynań (działań) na szachownicy, zmuszająca przeciwnika do ustępstw i obrony. Inicjatywa polega m.in. na ciągłym tworzeniu gróźb – taktycznych lub pozycyjnych. Ma duże znaczenie, zwłaszcza

Jakość – zwrot na różnicę materialną pomiędzy wieżą, a lekką figurą (gońcem lub skoczkiem). Popularne są zwłaszcza określenia "zdobyć jakość" , "przewaga jakości", "jakość więcej" (oznaczające zbicie wieży w zamian

Junior – młody zawodnik szachowy, który nie przekroczył ustalonej granicy wiekowej (najczęściej, w zależności od kraju 18 lub 20 lat). Juniorów dzieli się czasem na młodszych (do 14 lat, dawniej

Juniorka – młoda zawodniczka szachowa, żeński odpowiednik juniora. Najczęściej wiek juniorski jest ograniczony do 18 lub 20 lat. W niektórych organizacjach szachowych istniał również podział na juniorki młodsze (oraz juniorów

(Informacja: artykuł jest dopiero zalążkiem i wymaga rozwinięcia.) Końcówka, gra końcowa – trzecia (obok debiutu i gry środkowej) i ostatnia faza partii, w której na szachownicy pozostało niewiele figur, a

Niedoczas – sytuacja, gdy jednemu z graczy zostanie bardzo mało czasu na zegarze podczas rozgrywania partii. Najczęściej zdarza się podczas ostatniej fazy gry, gdy zawodnik zużył wcześniej sporo czasu do